26 फेब्रुवारी हा दिवस अनेक ऐतिहासिक महत्वाच्या घटनांसाठी ओळखला जातो. प्राचीन साम्राज्यांच्या उदयापासून ते राजकारण, तंत्रज्ञान, आणि संस्कृतीतील क्रांतिकारक बदलांपर्यंत, 26 February in History मध्ये अनेक महत्त्वाच्या घटना घडल्या आहेत. या लेखात, आपण 26 फेब्रुवारीच्या ऐतिहासिक घटनांवर एक नजर टाकू, ज्यांनी जगाच्या मार्गदर्शनात महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत.
| Details | |
|---|---|
| जागतिक दिवस | कुवेतचा मुक्तीदिन |
| महत्त्वाच्या घटना | शास्त्रज्ञ प्रा. जी. पी. तलवार |
| ३२०: आजच्या दिवशी चंद्रगुप्त मौर्यला २१ व्या वर्षी पाटलीपुत्राचा सम्राट बनविल्या गेले. | |
| १९७५: गुजरात येथे देशातील पहिले पतंग संग्रालय “शंकर केंद्र” गुजरात च्या अहमदाबाद येथे स्थापन केले. | |
| १९०९: सिनेमाकलर या पहिल्या रंगीत चित्रपट प्रथम पॅलेस थिएटर, लंडन मध्ये प्रदर्शित झाला. | |
| १९२८: बाटून ख्रिश्चन बनलेल्या पिढीजात ख्रिश्चनांना परत हिंदु धर्मात घेण्याची सुरुवात झाली. | |
| १९७६: वि. स. खांडेकर यांना (ययाती कादंबरीसाठी) मराठीतील पहिला ज्ञानपीठ पुरस्कार प्रदान | |
| १९८४: ‘इन्सॅट-१-इ‘ हा संपूर्ण भारतीय बनावटीचा बहुउद्देशीय भारतीय उपग्रह राष्ट्राला समर्पित | |
| १९९५: बारिंग्ज बँक ही इंग्लंडची सर्वात जुनी गुंतवणूक बँक दिवाळखोरीत निघाली. | |
| १९९८: परळी-वैजनाथ येथील औष्णिक केन्द्राने एका दिवसात १४.७०९ दशलक्ष युनिट विजेची निर्मिती केली. | |
| १९९९: आशिया खंडातील पहिले तरंगते हॉटेल अशी ख्याती असलेले ठाण्याच्या घोसाळे तलावातील ‘अभिरुची हॉटेल’ आगीत भस्मसात झाले. | |
| २००६: रशिया आणि इराण यांच्यात अणुशक्ती संशोधन या विषयी तोडगा काढण्यात आला. | |
| २००८: भारताने समुद्रातून सक्षम बैलिस्टिक मिसाइल ची चाचणी केली. | |
| २०१९: पुलवामा हल्ल्याच्या १२ दिवसानंतर भारतीय वायुसेनेने पाकिस्तान मध्ये जाऊन आतंकवाद्यांचे लाँचपॅड उडवून टाकले. | |
| जन्मदिवस / जयंती | १६३०: गुरू हर राय – शिखांचे ७ वे गुरू (मृत्यू: ६ आक्टोबर १६६१) |
| १८०२: व्हिक्टर ह्यूगो – जागतिक कीर्तीचे फ्रेन्च कादंबाईकार, कवी आणि लेखक (मृत्यू: २२ मे १८८५) | |
| १८२९: लेव्ही स्ट्रॉस – अमेरिकन उद्योजक (मृत्यू: २६ सप्टेंबर १९०२) | |
| १९४६: पत्रकार, लेखक, तसेच पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित असलेल्या मृणाल पांडे यांचा जन्म. | |
| १९५७: भारतीय रिझर्व्ह बँक चे गवर्नर शक्तीकांत दास यांचा जन्म. | |
| १९५९: लोकसभेचे सदस्य संजय शामराव धोत्रे यांचा जन्म. | |
| मृत्यू / पुण्यतिथी | १७१२: दिल्लीचा सातवा बादशाह बहादुर शाह (प्रथम) चे निधन. |
| १८७७: मेजर थॉमस कॅन्डी – कोशकार व शिक्षणतज्ञ, मराठीत विरामचिन्हे वापरण्यास त्यांनी प्रथम सुरूवात केली, इंडियन पीनल कोडचे त्यांनी मराठीत भाषांतर केले. | |
| १८८६: नर्मदाशंकर दवे ऊर्फ ’नर्मद’ – गुजराथी लेखक व समाजसुधारक, त्यांनी गुजराथी भाषेचा शब्दकोश सर्वप्रथम तयार केला. | |
| १९६६: स्वातंत्र्यवीर विनायक दामोदर सावरकर यांचे दीर्घ प्रायोपवेशनानंतर निधन (जन्म: २८ मे १८८३) | |
| २००३: राम वाईरकर – व्यंगचित्रकार, महाराष्ट्रातल्या बालवाचकांना सुपरिचित असलेला फास्टर फेणे वाईरकर यांच्या कुंचल्यातून उतरला होता. | |
| २००५: अमेरिकन संगणकशास्त्रज्ञ व मॅकिन्टॉश चे निर्माते जेफ रस्किन यांचे निधन. (जन्म: ९ मार्च १९४३) | |
| निर्माते, दिग्दर्शक | मनमोहन देसाई – चित्रपट निर्माते, दिग्दर्शक |
गूढ प्रारंभ: बदलांचा दिवस
26 February in History चा महत्त्वाचा प्रारंभ प्राचीन सभ्यतेत झाला. नोंदलेल्या इतिहासाच्या सुरुवातीच्या काळापासून, या दिवशी विविध राजकीय उलथापालथी, सांस्कृतिक बदल आणि वैज्ञानिक क्रांती घडल्या आहेत, ज्यांनी मानवतेच्या प्रगतीत मोठा वाटा उचलला आहे. एक महत्त्वाची घटना 320 इ.स. मध्ये घडली, जेव्हा चंद्रगुप्त मौर्य मौर्य साम्राज्याचा राजा म्हणून 21 व्या वर्षी गादीवर बसला. या घटनेने भारतीय उपखंडातील राजकीय परिपाटीवर एक महत्त्वाचा ठसा उमठवला. 26 February in History च्या या दिवशी मौर्य साम्राज्याच्या आरंभाने एक प्रबळ साम्राज्य उभे केले जे पुढील शतकांपर्यंत प्रभावी ठरले.
गुजरातच्या तेजस्वी शहराचा उदय
1975 मध्ये 26 February in History गुजरातमधील अहमदाबाद शहरासाठी एक निर्णायक दिवस ठरला. याच दिवशी, राज्याच्या काइट फ्लायिंग परंपरेला मान देणारे पहिले काइट म्युझियम स्थापन करण्यात आले, ज्यामध्ये गुजरातच्या काइट फ्लायिंग संस्कृतीचा इतिहास जतन केला गेला. अहमदाबादमधील शंकर केंद्र हे काइट शौकिनांसाठी एक महत्त्वाचे केंद्र बनले. 26 February in History च्या या दिवसाने गुजरातच्या सांस्कृतिक वर्तुळात एक महत्त्वपूर्ण टाक ठेवली आणि राज्याच्या परंपरेला जागतिक मंचावर दाखवले.
तंत्रज्ञानात क्रांती: रंगीबेरंगी चित्रपटांचा जन्म
चित्रपट क्षेत्रामध्येही 26 February in History ने एक ऐतिहासिक क्षण पाहिला. 1909 मध्ये, याच दिवशी, “The Life of an American Fireman” नावाचा पहिला रंगीत चित्रपट प्रदर्शित करण्यात आला. या क्रांतिकारी घटनेने काळ्या-श्वेत चित्रपटांपासून रंगीत चित्रपटांमध्ये संक्रमण केले. 26 February in History च्या या महत्त्वपूर्ण दिवशी चित्रपटनिर्मितीमध्ये रंगांची वापर सुरू झाला, ज्याने संपूर्ण चित्रपट सृष्टीला एक नवा वळण दिला.
राजकीय आणि सांस्कृतिक चळवळी: बदलांचा दिवस
1928 मध्ये 26 February in History भारताच्या साहित्यिक इतिहासातील एक महत्त्वाचा दिवस ठरला. प्रसिद्ध भारतीय सुधारक व्ही. एस. खांडेकर यांना त्यांच्या साहित्यिक योगदानासाठी पहिला ज्ञानपीठ पुरस्कार प्राप्त झाला, विशेषतः त्यांच्या कादंबरी ययाती साठी. या पुरस्काराने भारतीय साहित्यातील एका महत्त्वाच्या युगाची सुरूवात केली, ज्यानंतर मराठी साहित्यात राजकारण आणि समाजाच्या गुंतागुंतीच्या स्थितीचे निरूपण करणारी साहित्यिक चळवळ रुंदावली.
स्वातंत्र्याच्या लढाईतील एक महत्त्वाचा टप्पा
1976 मध्ये 26 February in History ने भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात एक महत्त्वाचा टप्पा पाहिला. भारतीय सरकारने “INSAT-1A” उपग्रह लाँच केला, ज्यामुळे देशाच्या अंतराळ अन्वेषण कार्यक्रमाला एक महत्त्वपूर्ण चालना मिळाली. या उपग्रहाच्या लाँचने भारताला उपग्रह संप्रेषणाच्या क्षेत्रात प्रवेश दिला आणि देशाच्या विज्ञान व तंत्रज्ञान प्रगतीमध्ये एक महत्त्वाचे पाऊल ठेवले. 26 February in History च्या या दिवशी भारताने स्वावलंबीपणाच्या दिशेने एक मोठा वर्धक ठरवला.
आर्थिक उलथापालथ: बेरिंग्ज बँकेचे पतन
26 February in History 1995 मध्ये बेरिंग्ज बँकेच्या पतनाने एक ऐतिहासिक घटनाक्रम पाहिला. बेरिंग्ज बँक, जी इंग्लंडमधील एक जुनी गुंतवणूक बँक होती, अनधिकृत व्यापारामुळे भयंकर तोट्यात गेली आणि दिवाळखोरी जाहीर केली. बेरिंग्ज बँकेच्या पतनाने संपूर्ण वित्तीय क्षेत्राला जागरूक केले आणि बँकिंग क्षेत्रात अधिक कडक नियम लागू करण्याची आवश्यकता ठरवली.
वैज्ञानिक प्रगती: एक महत्त्वाची यशस्विता
26 February in History च्या दिवसावर विज्ञान क्षेत्रातही अनेक ठळक घटनाही घडल्या आहेत. उदाहरणार्थ, 1998 मध्ये भारताने एक बलिस्टिक मिसाइल लाँच केली, ज्यामध्ये आण्विक प्रक्षेपण पद्धतींचा समावेश होता. या उपग्रहाच्या लाँचने भारताच्या संरक्षण क्षमतांना नवा विस्तार दिला आणि देशाला आण्विक शक्ती म्हणून स्थापित केले.
पर्यावरण जागरूकता आणि नैसर्गिक आपत्ती
26 February in History अनेक नैसर्गिक आपत्तींनीही गाजला आहे. 1999 मध्ये 26 February in History मध्ये भारतातील गुजरात राज्यातील 7.7 रिश्टर स्केलवरील भूकंपामुळे मोठ्या प्रमाणावर नाश आणि जीवितहानी झाली. या भूकंपाने आपत्ती व्यवस्थापन आणि आपत्कालीन तयारीची आवश्यकता अधोरेखित केली, ज्यामुळे भारत सरकारने बिळ्डिंग कोड्स आणि आपत्ती व्यवस्थापन प्रक्रियेत सुधारणा केली.
कला आणि संगीताच्या क्षेत्रात क्रांती
संगीत आणि कला क्षेत्रातही 26 February in History एक महत्त्वपूर्ण दिवस ठरला. 2006 मध्ये भारताच्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांची घोषणा झाली. या दिवशी, भारताच्या चित्रपट क्षेत्रातील काही महत्त्वाचे चित्रपट निर्माते आणि कलाकार सन्मानित झाले, ज्यामुळे भारतीय चित्रपट सृष्टीला एक नवा मार्गदर्शन मिळाले.
राजकारण आणि क्रीडा: एक वारसा
क्रीडा क्षेत्रातही 26 February in History ने महत्त्वपूर्ण घटनाक्रम पाहिले. 2019 मध्ये, भारताच्या हवाई दलाने पाकिस्तानमधील दहशतवादी छावण्यांवर हल्ला केला. 26 February in History च्या या दिवशी भारताने पुलवामा दहशतवादी हल्ल्याचा प्रतिवाद म्हणून आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मोठा विजय मिळवला.
26 February in History चा महत्त्व
सतत बदलत असलेल्या मानवतेच्या प्रवासात, 26 February in History हे एक महत्त्वाचे स्थान राखते. हे फक्त एक तारीख नाही, तर एक दिवस आहे ज्यात इतिहासाच्या विविध पटलांवर मोठे बदल घडले. या दिवसाने कधी साम्राज्यांचा उदय पाहिला, कधी तंत्रज्ञानातील क्रांती घडवली, कधी राजकीय वर्तुळात नव्याने वळण घेतले.
26 February in History: आपल्या भविष्याचा आरसा
जसजसे आपण भविष्याकडे चालत आहोत, 26 February in History च्या घटनांचे महत्त्व अजूनही लक्षात ठेवले जाते. त्याच्यापासून शिकलेले धडे आपल्याला आजच्या निर्णयांमध्ये मदत करतात. 26 February in History हा दिवस नक्कीच आपल्या जीवनाच्या मागोमाग असलेल्या इतिहासाचे प्रतीक बनला आहे.
निष्कर्ष
शेवटी, 26 February in History हा एक दिवस आहे जो फक्त एखादी तारीख म्हणून ओळखला जात नाही. याच्या पाठीमागे असलेल्या घटनांनी इतिहासाचा एक नवा चेहरा तयार केला आहे. या दिवशी घडलेल्या घटनांचा प्रभाव आजही समाज, राजकारण, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान यावर दिसून येतो. 26 February in History च्या या दिवसाने मानवतेला दाखवले आहे की इतिहास केवळ तारीखांचे एकत्रित संकलन नाही, तर एक सतत चालणारा प्रवास आहे.
